زنان در دوران بارداری دچار تغییرات فیزیکی و عاطفی زیادی می‌شوند. بیشتر این تغییرات از دید پنهان هستند، اما برخی از آنها مانند شکم برآمده و لکه‌های پوستی قابل مشاهده هستند. لکه‌های قهوه‌ای، قرمز و بنفش بر روی پوست بدن و صورت از بارزترین علائم بارداری هستند. در این مقاله همراه ما باشید تا شما را با دلایل تشکیل لک بارداری و روش‌های درمان لک صورت بعد از زایمان آشنا کنیم.
لک بارداری چیست؟
به لکه‌هایی که در دوران بارداری بر روی پوست بدن و صورت ایجاد می‌شوند ملاسما می‌گویند. زنانی که پوست تیره‌تری دارند بیشتر از زنان با پوست روشن به ملاسما مبتلا می‌شوند. ملاسما معمولاً بدون درمان پس از زایمان از بین می‌رود. لکه‌های تیره احتمالاً ظرف یک سال پس از زایمان محو شده و پوست شما باید به رنگ طبیعی خود بازگردد، اگرچه گاهی اوقات این گونه تغییرات در رنگ پوست به طور کامل از بین نمی‌روند.
علت لک صورت در بارداری
پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چه مواردی به صورت قطعی باعث ملاسما یا همان لک بارداری می‌شود. با این حال مواردی وجود دارند که در زنان باردار تغییر رنگ پوست و ملاسما را تشدید می‌کنند:
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری
بسیاری از پزشکان معتقد هستند که داشتن برنامه غذایی نا مناسب و کنترل نشده در دوران بارداری منجر به اختلال در سطح ترشح هورمون‌ها می‌گردد.
- قرارگرفتن در معرض نور خورشید
ابتلا به ملاسما در زنان باردار ساکن در نواحی گرمسیر و آفتابی بسیار شایع است. همچنین قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض نور خورشید منجر به افزایش تولید ملانین در بدن و تشدید ملاسما می‌گردد.
- سابقه ابتلا به ملاسما در خانواده
اگر عضوی از خانواده شما در دوران بارداری به ملاسما دچار شده است احتمال آن زیاد است که شما نیز با این مشکل مواجه شوید.
- استفاده از داروهای ضدبارداری حاوی استروژن
استفاده از داروهای ضد بارداری قبل از دوران بارداری شما ممکن است بر ایجاد لک در این دوران تأثیر بگذارد.
جلوگیری از لک صورت در بارداری
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است؛ بنابراین سعی کنید به بهترین شکل به نکاتی که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم عمل کنید تا قبل از اینکه مجبور به درمان لک صورت بعد از زایمان شوید از آن جلوگیری کنید. دوران بارداری پر از فراز و نشیب‌هایی است که در صورت داشتن آگاهی و اطلاعات کافی می‌توانید با کمترین مشکل از این دوران شیرین گذر کنید. یکی دیگر از مشکلات در دوران بارداری ترک‌ها هستند که در مقاله «ترک های پوستی دوران بارداری» در مورد آن صحبت کرده‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را مطالعه نمایید.
- از پوست خود در برابر نور خورشید محافظت کنید
دور ماندن از نور خورشید مطمئن‌ترین راه برای بازگرداندن پوست به حالت طبیعی است. ملاسما ممکن است تا زمانی که خود را بدون محافظت در معرض نور خورشید قرار دهید باقی بماند.
استفاده از ضد آفتاب مهم است، حتی اگر پوست تیره دارید. از ضد آفتاب با فرمولی که در برابر اشعه‌های UVA و UVB محافظت می‌کند، با SPF 30 یا بالاتر، هر روز، صرف نظر از اینکه آفتاب است یا نه استفاده کنید. بنابراین حتی اگر قصد ندارید زمان زیادی را در خارج از منزل زیر نور خورشید بگذرانید، هر روز به عنوان بخشی از برنامه صبحگاهی خود، از ضد آفتاب روی صورت خود استفاده کنید و اگر خارج از منزل هستید، تقریباً هر دو ساعت یکبار آن را تجدید کنید.
- با پوست خود مهربان باشید
از پاک‌کننده‌های ملایم و کرم‌های صورت استفاده کنید. محصولاتی که پوست شما را تحریک می‌کنند ممکن است مشکل را بدتر کنند.
- از داروهای ضد بارداری بدون استروژن استفاده کنید
داروهای ضد بارداری که حاوی استروژن هستند، مانند قرص‌های ضد بارداری، حلقه، و چسب می‌توانند باعث ملاسما شوند یا وضعیت را برای تعداد کمی از زنان بدتر کنند. به روش‌های جایگزین مانند مینی قرص فقط پروژسترون، دستگاه داخل رحمی (IUD)، ایمپلنت‌های ضد بارداری، تزریق پروژسترون (Depo-Provera) یا روش‌های غیر هورمونی رجوع کنید.
روش‌های درمان لک صورت بعد از زایمان
اکثر افراد مبتلا به ملاسما نیازی به درمان ندارند. ملاسما ممکن است به آرامی از بین برود. اما برای درمان لک صورت بعد از زایمان در صورتی که ملاسما برای شما بسیار آزار دهنده بود می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
1- با پزشک خود مشورت کنید
پزشک شما احتمالاً برای درمان لک صورت در بارداری کرمی را تجویز می‌کند که حاوی هیدروکینون باشد. کرم‌هایی که هیدروکینون را با آزلائیک اسید، ترتینوئین، کورتیکواستروئیدها یا اسید گلیکولیک ترکیب می‌شوند نیز در درمان ملاسما مؤثر هستند. در برخی موارد، پزشک ممکن است لایه برداری شیمیایی، میکرودرم ابریژن یا لیزر درمانی را برای کمک به روشن شدن لکه‌های تیره توصیه کند.
2- با یک متخصص پوست مشورت کنید
اگر وضعیت شما در عرض یک سال به میزان رضایت شما بهبود نیافت، با یک متخصص پوست در مورد گزینه‌های درمانی خود صحبت کنید. او ممکن است برای درمان قطعی لک بارداری یک کرم سفید کننده ، یک داروی موضعی حاوی ترتینوئین، لایه برداری با آزلائیک اسید، یا ترکیبی از درمان‌های موضعی را توصیه کند. در موارد نادر، متخصص پوست ممکن است از لیزر برای روشن کردن نواحی تحت تأثیر ملاسما استفاده کند.
البته، اگر در حال شیردهی هستید یا قصد دارید به زودی باردار شوید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. همیشه قبل از استفاده از هر گونه دارو یا درمان لک صورت بعد از زایمان بدون نسخه آن را بررسی کنید.
3- استفاده از درمان‌های خانگی برای درمان لک صورت بعد از زایمان
طب سنتی همیشه برای رفع مشکلات پوستی خفیف و قوی جوابگو بوده است. با استفاده از روش‌های درمان خانگی برای از بین بردن لک صورت در دوران بارداری می‌توانید با مرور زمان از شر لک بارداری خلاص شوید.
– ژل آلوئه‌ورا برای درمان لک صورت بعد از زایمان
ژل آلوئه‌ورا را به مدت 15 تا 20 دقیقه بر روی لک ها بمالید. با آب گرم بشویید تا اثر جادویی آن را روی لکه‌های تیره ببینید. اگر روزانه استفاده شود، نتایج بلافاصله قابل مشاهده است.
– درمان لک صورت بعد از زایمان با خمیر بادام و عسل
خمیری از بادام و عسل درست کنید. آن را روی نواحی آسیب دیده بمالید و بگذارید 15 دقیقه بماند تا اثر تسکین دهنده و یکنواخت پوست داشته باشد.
– درمان لک صورت در بارداری با زردچوبه و آبلیمو
خمیر یک دست از آبلیمو و کمی زردچوبه درست کنید. مخلوط را برروی نواحی تیره قرار داده و بعد از 5 دقیقه محل را با آب سرد بشویید. برای آشنایی با انواع ماسک زردچوبه به مقاله «ماسک زردچوبه» مراجعه کنید.
– درمان لک صورت بعد از زایمان با سیب زمینی
سیب زمینی یک عامل فوق‌العاده برای کاهش رنگ‌دانه‌ها است. می‌توان آن را به صورت روزانه با مالش آرام قسمت بریده شده روی پوست استفاده کرد.
– خمیر برگ نعنا برای درمان لک صورت در بارداری
خمیر برگ نعناع مخلوط با آب را روی قسمت تیره‌تر پوست بمالید. بعد از 15 دقیقه بشویید. از این خمیر دو بار استفاده کنید تا نتایج قابل توجهی بگیرید.
– از بین بردن لک صورت در دوران بارداری با پوست پرتقال
پوست پرتقال را خشک کنید و آن را آسیاب کنید تا پودر ریز شود. شیر را در این پودر مخلوط کنید تا خمیری به دست آید و حدود 20 دقیقه آن را بمالید. سپس پوستتان را خوب با آب سرد بشویید.
محصولات ممنوعه در دوران بارداری
رعایت برخی نکات در استفاده از محصولات مراقبت پوستی و آرایشی در دوران بارداری برای سلامت شما و فرزندتان بسیار ضروری است. در ادامه لیستی از محصولات ممنوعه در دوران بارداری را برای شما عزیزان آماده کرده‌ایم. هم چنین در مقاله دیگری با عنوان «نکات آرایش کردن در دوران بارداری» به طور مفصل در مورد آرایش در دوران بارداری صحبت کرده‌ایم که مطالعه آن خالی از لطف نیست.
1- لوسیون
حتماً سعی کنید تا در هنگام انتخاب و خرید لوسیون به مواد تشکیل دهنده آن دقت کنید. در دوران بارداری استفاده از لوسیون‌های حاوی سولفات و کلرید سدیم ممنوع است. چرا که هم به کودک شما و هم به پوست شما آسیب می‌رساند. بهتر است از لوسیون‌هایی بر پایه مواد طبیعی و ارگانیک استفاده کنید.
2- کرم‌های صورت
استفاده از کرم‌های صورت برای حفظ رطوبت و زیبایی بخشی جدانشدنی در دوران بارداری است. اما باید توجه داشته باشید که حتماً از خرید و استفاده از کرم‌هایی که در ترکیبات آنها از پارابن، تتراسایکلین، کرم‌های حاوی ویتامین آ، اسید سالیسیلیک و رتینوئیدها استفاده شده است خودداری کنید.
3- کانسیلر
از استفاده از کانسیلرهایی که شامل موادی چون پارابن و پلی اتیلن هستند خودداری کنید.
4- محصولات پاک کننده صورت
در دوران بارداری از استفاده از محصولات شست و شوی صورت حاوی اسید سالیسیلیک و بنزوئیل پراکسید بپرهیزید می‌توانید از جایگزین‌های طبیعی چون ماسک خیار و یا روغن درخت چای استفاده کنید. برای آشنایی با ماسک های بیشتر خیار به مقاله «ماسک خیار» مراجعه کنید.
5- رژگونه
معمولاً بیشتر رژگونه‌ها حاوی سولفات سدیم هستند که برای جنین بسیار مضر می‌باشد. در صورت نیاز می‌توانید از رژگونه‌هایی استفاده کنید که فاقد این ماده مضر می‌باشند.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم به یکی از مشکلات شایع زنان در دوران بارداری اشاره کنیم و توصیه‌هایی برای مراقب پوست و پیشگیری از ایجاد لک و روش‌های درمان لک صورت بعد از زایمان را برای شما عزیزان قرار دادیم تا با رعایت آنها در کنار لذت بردن از دوران زیبای بارداری پوستی سالم و شاداب داشته باشید.
