تقریبا از میان هر 10 نوزاد، یکی زودتر از موعد به دنیا می آید. این آمار موجب شده است که مادران باردار نگران این مسئله باشند. به همین علت در این مقاله به علائم، علل، تشخیص و درمان زایمان زودرس می پردازیم.
زایمان زودرس چیست؟
به شروع زایمان زودتر از زمان تعیین‌شده را و همچنین به تولد بین هفته های 22 تا 37 بارداری زایمان زودرس (preterm) گفته می شود. تولد نوزاد زودتر و قبل از زمان لازم برای رشد کامل می‌تواند تأثیرهای کوتاه یا بلندمدتی در سلامت کودک داشته باشد. تولد زودهنگام نوزاد و تکامل نیافتن اندام های او از جمله مهم ترین عوامل بروز نگرانی است زیرا مقاومت و ایمنی بدن نوزاد را در برابر بیماری ها و عفونت های احتمالی به حداقل می رساند و در شرایطی خاص خطر مرگ را نیز برای نوزاد به همراه دارد.
مقاله پییشنهادی : سه ماهه اول بارداری
تشخیص زایمان زودرس
با آغاز انقباضات رحمی در هفته‌های ۲۰ تا ۳۷ بارداری و به دنبال آن تغییر، باز و نازک شدن دهانۀ رحم مادر باردار، پزشک تشخیص زایمان پیش از موعد می‌دهد. اگر این علایم را در هفتته های بارداری داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید:
- انقباضات رحم
- کمردرد
- خونریزی و یا لکه بینی
- تغییر رنگ ترشحات واژن به صورتی و قهوه ای تیره
- پاره شدن کیسه آب
- دردهای شکمی مانند درد پریود
مقاله پییشنهادی : بارداری و کرونا
علت زایمان زودرس
به این نکته توجه داشته باشید که هرچه سن بارداری کمتر باشد احتمال از دست دادن جنین بسیار زیاد است پس تا حد ممکن از خود و جنینتان مراقبت ککنید. اما دلایلی که باعث زایمان زودرس می شوند عبارتند از :
- مشکلات جفت مانند جفت سرراهی
- بارداری دوقلویی و یا چندقلویی
- مصرف دخانیات و موادمخدر زیاد
- عفونت در دهانه رحم و یا واژن
- استرس و افسردگی زیاد
- وجودنقص جنینی
- فاصله بین بارداری کمتر از شش ماه
- لخته شدن خون
- کمبود وزن و یا اضافه وزن زیاد
- عفونت لثه ها
- مسمومیت بارداری
- بارداری در سن کمتر از 18 سال و بیشتر از 35 سال
- افزایش مایع دور جنین
- عدم مراقبت صحیح در دوران بارداری
- انجام کار سهت و طولاننی مدت
- فشارخون بالا
- سابقه داشتن سقط جنین
- بارداری به روش لقاح مصنوعی
راه های پیشگیری از زایمان زودرس
اما نکات مهمی برای پیشگیری از آن وجود دارد که رعایت کردن و عمل به آنها، تأثیر بسزایی در جلوگیری از تولد نوزادی زودتر از مدت زمان لازم برای یک بارداری طبیعی دارد. نکاتی همچون:
-
اضافه وزن مناسب در بارداری
مادران باردار نیاز به اضافه کردن وزن دارند، اما این اضافه وزن باید در محدودۀ طبیعی و مناسب وزن‌گیری هنگام بارداری باشد تا مشکلی برای آنها و کودکشان به وجود نیاید.
-
عدم مصرف سیگار و دخانیات
شما در دوران بارداری هرگز مجاز به کشیدن سیگار نیستید، زیرا مصرف سیگار و سایر محصولات دخانی، علاوه بر وقوع زایمان زودرس، خطرات دیگری برای شما و کودکتان به دنبال خواهد داشت. همچنین باید از قرار گرفتن در محیط‌هایی با حضور افراد سیگاری خودداری کنید.
-
مراقبت برای پیشگیری از گرفتن عفونت
عفونت‌های مجاری ادرار از عفونت‌هایی است که می‌تواند در دوران بارداری اتفاق بیفتد. برای پیشگیری از عفونت‌های مجاری ادرار، لازم است در طول روز به میزان کافی آب بنوشید، نیاز به ادرار کردن را نادیده نگیرید و بهداشت ناحیۀ تناسلی خود را رعایت کنید.
-
انجام مراقبت های پزشکی
به طور مرتب پیش پزشکتان بروید تا خودتان و کودکتان را معاینه کند. انجام آزمایشات و معاینه های به موقع از سلامت شما و کودکتان اطمینان حاصل می کنید.
مقاله پییشنهادی : زایمان طبیعی و سزارین
-
ویتامین های خود را فراموش نکنید
یکی از دلایل اصلی که می تواند منجر به زایمان زودرس شود، کمبود ویتامین هاست. پزشک ویتامین هایی را برای شما تجویز می کنند که باید حتما آنها را مصرف کنید تا دچار مشکلات بارداری نشوید.
-
به اندازه کافی استراحت کنید
استراحت کافی برای شما و جنین تان بسیار حیاتی است و مانع ابتلا به زایمان زودرس می شود.
-
رژیم غذایی سالمی داشته باشید
رژیم غذایی خود را دست کم نگیرند و مصرف خوراکی ها و مواد غذایی سالم به ویژه گوشت ماهی که سرشار از امگا۳ است را فراموش نکنید.
تاثیرات زایمان زودرس در نوزادان
هنگام زایمان پیش از موعد، عموماً جنین به شکلی کامل رشد نکرده است. رشد ناکامل جنین همیشه به معنای وجود مشکل سلامت برای جنین نیست، بلکه در چنین مواردی لازم است جنین مدت بیشتری را در بخش مراقبت‌های ویژۀ نوزادان بیمارستان تحت نظر باقی بماند. مشکلاتی که نوزادان نارس دارند عبارتند از:
-
تنظیمات دمایی
نوزادانی که زود متولد می شود کوچک تر هستند و این زمان سختی است که خود را گرم نگه دارد. این ترکیب کمبود چربی بدن و نسبت زیاد وزن پوست به بدن، بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. نوزاد در محفظه nicu گرم خواهد ماند تا زمانی که بتواند دمای بدنش را به تنهایی تنظیم کنند
-
تنفس
اغلب نوزادانی که زود به دنیا می آیند حتی در هفته 35 ام, ماده فعال سطحی ندارند, ماده ای در شش ها که کیسه های تنفسی کوچک را باز نگه می دارد.پس نیاز به اکسیژن دارند تا بتوانند راحت تنفس کنند.
-
عفونت
سیستم ایمنی نوزاد نابالغ است و او را در معرض آلودگی قرار می دهد, چه از طریق فرآیند زایمان یا از هر دستورالعملی که در nicu انجام شده است.یکی از بیماری های خطرناکی که ممکن است در هفته های پس از تولد ایجاد شود پس مراقبت اط آنها بسیار سخت خواهد بود.
مقاله پییشنهادی : یبوست در بارداری و راه‌های درمان آن
-
تغذیه
بعضی نوزادان هنوز عمل بلع را نمی توانند انجام دهند و در صورت داشتن این مشکل شیر و ماده غذایی به کمک دستگاه و لوله به نوزاد خواهد رسید.
